Nòtthapeleliwa nsana (03/12) ettiminku, nihiku n’atthu òrakala mulaponi móthène. AJODEMO okhanle mutthenkeso onlokiheryasa MITEKO sa atthu òrakala Mulaponi móthène, sìso-tho ninnitthapelela nihiku nenla. oMurupula, nihiku nla, nitthapeleliwe ni muthukumano wàpakiwe vàvo yalattuliwàya atthu òrakala amphwanyaneya mpantta yòle w’elapo ahu. Governo ètistritu yèle vamosá ni AJODEMO àtthapelela nihiku nla nòpwehiwa ekhara ya ithutu o paràsa Wa independência, nùmala vó, onaroiwa opuro wàthukumaniwe wìra elèliheriwe anammawàni mikhalelo sórèra wéttela mmittettheni variyari w’atthu òrakala.
Yàhilattuliwa tho atthu óthène anírela mpantta wa Kuvernu ètistritu yèle.
Amahòlela a AJODEMO, yàhisuweliha mikattamiha atthu òrakala ankhalanàya Wa khula mahiku mmittettheni munkhaliwa. Vàvo yahimyàya-tho variyari Wa ewaraka yàlempwe nnikhuru nenla nave yasommwe aya mi Sualehe Horta okhanle muhòleli a nikhuru nenla etistritu y’omurupula, vàvo vàhimyawe wìra:
“Ninnàsuweliha amahòlela ètistritu yela vamosá ni èlapo ahu wìra sinnònaneya mikattamiho sintxène a mahiku anvira mmittettheni munkhaliwa. Ohiya tho vó, owo ahisuweliha wìra vannònaneya tho nno onrwèla mahiku onyokhiwa w’atthu òrakala, mmittenkesoni, muxipiritàli, mmaxikolani ni mukinaku.
Ipá iye sintekiwa nave munavariwa miteko sìreliwaka atthu anammawàni, khisiniheliwa irampha wìra ale ahinwerya owela ixikatta yàpaseke ekelaka ohela mwahàya. Wakhala oxipiritàli, vannònaneya opisa wàkuliwa orettàya vàvo nto ampatxeriwàya atthu Alina nave ale òrakala enakhala òkiserya ( regista se mau atendimento nas instituições públicas, movidas pelos certos comportamentos de alguns funcionários), sìso vanrèrelàya Governo otthokiha ikhalelo wìra atthu òrakala ehìsóneke okhala ònyokhiwa ( nas instituições públicas).
Nlelo vamuhipini vàvo, Sualehe àhihimya wìra sakhala muthukumano sa kuvernu, khankalavo mutthu òthónyiwa wìra ataphuleleke iye silavuliwa awìrelaka ale ahinìwa ni ahinlavula ( intérprete de língua de sinais) sìso atthu awo ammalela ohírela mpantta wa sòhimmwa sa muthukumano seiyó ( ficam sem acesso a informação) vàvo nto akina vòtepaxa aximwali ni asirùsi ankhalàya òwíxètta enatannyerya orupala walá orupaliha eyenvène.
Ottharelanaka muhupi yòwo, Horta àhihimya wìra vannònaneya-tho okhòttiwa w’atthu òrakala mme munìlepihiwa wìreliwaka ovara miteko ( nos concursos públicos de emprego) sìso vatepihaka othanyana variyari wa atthu òrakala. Tivó kinnàlela amahòlela ètistritu yela wìra mwa sòthene iya eweha-wehe nave epake wìra okhalekevo wìwanana nave wúràna w’atthu óthène.
Namaranteli a Musatoro ètistritu y’omurupula, ahìhihimya wìra nnàmwí vakhalaka ntoko atthu ala khanthokoreriwa, kuvernu onnìra sóthène wìra wonaneyeke olikana ihàkhi s’atthu mmittettheni munkhaliwa. Akeleiheryaka ohòlo Masu awe, àhihimya tho wìra nlelo awo ntoko amahòlela, enámòrwa evaraka miteko wìra atthu òrakala ekhaleke sintoko sinkhalàya atthu akina nave sìso tho wònaneyeke ottéliwa murima w’atthu awo.
Wòmaliheryani waya, nìra nla nàkhaliheriwe no mutthenkeso onkhaliherya miteko s’othunku Worl Vision nave vàweryanen’yàya ovahereriwa ihemphe ni ixapewu, nave tho eyòlya, vàvo atthu óthène yàkawanne aya nave khunamala nìra nla.
Vannirèrela wòsuwelihani wìra AJODEMO oMurupula nikhuru nipakiwe mwàkha wa 2013 nave esèti eri epòma ekhàni y’omurupula, nave tho mpakha vá, anniphwanyaneya mamempuru amphiyerya emiya (≈100).
Namuhupi: Sualehe Horta!
