Quito Namattiyela

Khalayi-khalayi, yàhikhala elapo emosá yahárère otakhaliwa, khìvo etthu yàkelela ohòlo; khula mutthu ákhala òxankène, okhuma anakhulu mpakha anamwane anàmuyariwaru. Mwaivàvo atthu antxène a weiwo yàniviriha mahiku aya eháwaka, mwaha wòhikhalana eyòlya, musurukhu, mapuro ósoma, ikhotto khasàmalamala, akhwiri yámwèla sintoko otheka wòxáliwa.

Númala ovira okathi muntxène atthu ale ekhalaka mòháwani, àhikhumelela mulopwana mmosá aivaherenrye okeleliheryaka ohòlo elapo, vanàmwi vahikhweyaka “ommalamaliha nakhutu mutthú nihiku nimosá”, eyo ti wi, ovila wàrúhela murettele anamanloko nìnánoru. Masi vanàmwi vari sìso, àhàlopola atthu óthène okhala atthu òwiryanela ovara muteko. Vano alesa yàhilimasa imatta saya sùlupake orattène, màna vanihikuni yùkàneliwa ematta ya mutthu mmosá mpakha atthu óthène omalelana. Ni wìraneya sìso, epula yàhirupa. Yàhálasa ipyo saya sareherenryàya, khwàla miri sa mattyòkhwa. Wàri mwaha waharere oruweriwa. Axinamwanamwane ale yatthururuwe nave aya yahikhalanasa imatta saya enaphwanya yókuxa erowaka oxikola walá omuró.

Vakhàni-vakhàni atthu a elapo ele yànikhala òhakalala. Vano anakhulu ni alipa-a-mukuttho yàhirowa omphwanya mulopwana ole àwehereriwa orwá wópola elapo ele. Alesa emuxukhurelasaka mwa sóthène sinipakàwe muhina mòwanela exariya ni wíryàna. Ni-tho yahinvekela wìra vamosá nùle emulaleye mmaleleke wìra atthu óthène emwésele nakhuwo, vòwi anókhwiri óthène yàphwanyaneya elapo ene yÈle ehiye murima owo wòtakhala, yàhitthuneke epwetexiwe.

Mwene-mópoli ole àhàxukhurela anakhulu ni àlupale ànamukuttho a muttetthe ole mwa masu óthène yàttottopelelaniwàwe, ni khwàkhulela ele atthu ale yanvekenlyàwe vòwi atthu óthène emwésele nakhuwo. Etthu eyo yòmwésela nakhuwo yìra ehisuweliwaka n’atthu óthène ale, masi ilapo sikina alesa yèttéttàya nànipakiwawo nìra nla nòmwésela nakhuwo otakàheriwa murette. Nto ole àsuwela wìra òkhalana eriya awe, walá mirette, númala omwésela nakhuwo ene yòle ànihapaliwa onarula ikuwo ni onavinyerya wihimyakasa ni wìthoriha ni sóthène iye oníràwe wíphìni atthu erupaka.

Numala mwene olaleya wìra atthu óthène yáhàna omwésela nakhuwo, yànànyiheryasa wìra yàri etthu yàvoniha, ni vèkékhayi nakhuwo aniheliwa nsiva-tthukiwe (esókhiri) ni murette nto yòwo wakhweiherya wàhapaliha anamirettène yàwo.

Nàhiphiya nihiku nòmwésela nakhuwo. Alipa yàmwárika khayárère omurehererya orattène, aninkhela mpakha makhule enàkhuruwa opathoni othana. Nto vale atthu ale akina yahàsuwela omwésela nakhuwo exèni, yàhikuxasa màsi aya wìra erowe yavone, màna yàhilimalela wìra, mwene owo oniwítthana ti yòle arwenle owópola mòháwani mwaya.

Anakhulu ale ni alipa a mukuttho yàhárùha akhulukana; nakhuwo ole khutakàheriwa esókhiri ni murette. Yàhipatxerihiwa anamwane óthène khumwèselasa nakhuwo, vòtthikela khunarwa amwávano óthène. Mwaiyàla yàhiphwanyaneya amwávano mulokó nanli yàphwanyaniwe okhwiri ni mathupu nnya athannamosa yàròwariheliwa, eyo p’iyo, yanwariwa n’ákhwiri, athannamosa-tho akina yàróphepa. Yàle nto yahàrèrelihiwa ti yàri atakhali, yàtthikeliha ottuli oruwerya ni oràla.

Nóphiya okathi w’atthu àlupale, yakhumelenle etikiniha: antxène a yàwo khayàrérane iphapiya saya. Akina yárina ihulelo sòtthukulela ni ottiyelela màsi a wírimu wìra ehirupeke epula; akina yárina ahavara yákhùra àna nnya vantxénexa yàle anàmuyariwaru. Akina yárina iriya saya sàlowanàya atthu; awo yàsiveliwa n’ikhotto ni yàwónaka atthu akina ekhalaka ni manyaku-nyaku.

Vamalalyàya wìhimyakasa anókhwiri óthène ale, mwene ole àháruma atthu óthène olapha variyari v’atthu óthène ahiwanre ikotta, ni okatthiwa ni murette. Vano ole ahákela ohiya murim’awe ákela wónaka nsátura nawe. Atthu ale yàhilaphasa ohitthikela-tho orumèla mirette hatá mathupu, khukatthiwasa. Ananrima óthène owanoni wàhinyatwàla-wo enakhala wìra yàvirihale esuma emosá ehilumme etthu. Elapo khunapatxerya orèra sintoko vàphwanelelàya.

Wòmalani wa mwèri atthu óthène yànithukumana enahimya enamuna xèni evirihalyàya, ni mixankiho xèni ephwanyalyàya, mwaha vòwi mwene ole àri mulipa àmoriwa ikharari, ele yarinàwe onàkawela atthu óthène; ànisuwela wìra ehitxe ele ewehalyàwe, ekhumale w’anamanloko awe. Mwaha waivàvo miruku sawe sóthène sàri s’omutthu. Ole khahiyo wìra àri thátxiri, masi mwaha vòwi àniwerya owìryániha atthu; khùvo àmuthanyàwe: ayevé walá annuwe, áhela murupa mmosá. Ottéliwa murima w’atthu óthène, ele yàphwanyàya yànikuxa epantte emosá khunamuroihela omuxukhurela, ole nave awe, vòmalani wa mwèri ànikuxa sóvaha iye khwapeiwa owannyawe awìrelaka atthu wìra ehitthike n’etalá. Enamuna ela yókhala yanirúhela mukhalelo wórèra wahàphwanyaneya khalayi elapo ele.